O Centro de Investigación en Tecnoloxías de Telecomunicación da Universidade de Vigo, atlanTTic, está a participar no proxecto europeo 3DBigDataSpace, que busca potenciar o acceso, visualización e contextualización de contidos 3D e 4D, a grande escala, sobre o patrimonio cultural europeo.
Liderado pola empresa australiana Time Machine Organisation, a principal organización internacional de cooperación en tecnoloxía, ciencia e patrimonio cultural, o proxecto pretende crear unha infraestrutura europea aberta para o almacenamento e uso de contido patrimonial, agregando máis de 50.000 modelos 3D e integrando recursos en plataformas recoñecidas como Europeana e Zenodo. Deste xeito, a través de tecnoloxías avanzadas como a intelixencia artificial (IA) e a realidade aumentada (AR), crearase un ecosistema innovador que permita a agregación, visualización e uso destes recursos por investigadores, profesionais do patrimonio, estudantes e a sociedade en xeral.
Como explican Silvia García Méndez e Francisco de Arriba Pérez, investigadores de atlanTTic responsables do proxecto na Uvigo, obxectivo é “ampliar de maneira significativa o número de contidos 3D de alta calidade sobre o patrimonio cultural europeo, promovendo a súa agregación desde diferentes provedores” e “establecendo un sistema de almacenamento estable e a longo prazo a nivel europeo, que facilite a preservación e reutilización destes recursos”. O proxecto conta cunha financiación total de 1.94 millóns €, do que 972.045,78 € será subvencionado pola Unión Europea.
Ferramentas innovadoras e contido accesible
3DBigDataSpace integra un conxunto de tecnoloxías avanzadas que permitirán crear solucións punteiras no ámbito do patrimonio dixital, entre as cales destacan o deseño e modelado 3D e 4D, centrado na representación precisa de contidos patrimoniais e históricos; a realidade aumentada aplicada ao contexto cultural e turístico, especialmente no desenvolvemento dunha aplicación móbil para o Camiño de Santiago e o Camiño a Roma, liderada pola UVigo; e aplicacións multiplataforma, garantindo un acceso amplo e universal.
A IA constitúe unha peza central no desenvolvemento do proxecto ao facilitar tanto a xestión automatizada de contidos como a creación de experiencias personalizadas e accesibles para os usuarios. Estas tecnoloxías non só optimizarán a eficiencia operativa do proxecto, senón que tamén mellorarán a calidade da experiencia cultural, facendo que o acceso ao patrimonio dixital sexa máis inclusivo, contextualizado e enriquecedor para un público amplo e diverso.
Aplicación móbil para o Camiño de Santiago
Un dos fitos destacados do proxecto consistirá no desenvolvemento dunha experiencia de realidade aumentada enriquecida para o Camiño de Santiago e o Camiño a Roma, mediante unha aplicación multiplataforma que se levará a cabo desde atlanTTic. “Esta ferramenta permitirá que os peregrinos accedan a contido enriquecido mentres realizan a ruta, mellorando a súa experiencia cultural e inmersiva”, detallan os investigadores líderes na UVigo.
A principal finalidade do equipo investigador será deseñar e implementar experiencias 3D e 4D baseadas na localización, co fin de guiar os peregrinos ao longo das diferentes rutas destes dous camiños. Esta solución permitirá incorporar elementos de realidade aumentada que contextualicen o patrimonio in situ; mellorar a experiencia dos usuarios mediante contido dixital adaptado ao seu percorrido, fomentar o uso de tecnoloxías inmersivas en contornos culturais, tanto urbanos como rurais.
Os investigadores sinalan que “estas ferramentas están pensadas para beneficiar a un amplo abano de usuarios, tanto cidadanía en xeral que poderá acceder a contido 3D e 4D das súas cidades, como peregrinos e turistas que poderán desfrutar de experiencias culturais inmersivas en rutas históricas, así como institucións culturais que disporán de novos medios para presentar o seu patrimonio de forma innovadora e accesible, e mesmo administracións locais e empresas tecnolóxicas que poderán aplicar estas solucións en ámbitos urbanos e rurais”.
Parte do desenvolvemento destas aplicacións estará pensado para funcionar en contornas con baixa conectividade, garantindo así o acceso aos contidos en zonas rurais, un aspecto clave para a democratización tecnolóxica e a inclusión territorial. A participación de atlanTTic contribuirá así a un dos fitos máis visibles e aplicados do proxecto, cun enfoque directo na interacción entre tecnoloxía, territorio e cultura.
Proxecto con impacto internacional
No proxecto 3DBigDataSpace, que arrancou en febreiro e terá unha duración de 18 meses, está implicadas universidades, centros de investigación, museos e empresas tecnolóxicas de toda Europa, dende Alemaña ata Países Baixos, Italia, Irlanda, Polonia, Bélxica e España, ademais da Conferencia de Reitores das Universidades do Suroeste Europeo (España). A UVigo participa a través do Grupo de Tecnoloxías da Información (GTI) de atlanTTic, cun equipo con ampla experiencia en IA, aprendizaxe automática, procesamento da linguaxe natural e no deseño de aplicacións móbiles accesibles. “O proxecto representa unha oportunidade única para investigadores e institucións culturais, xa que facilitará o acceso a contido 3D/4D e textual de forma accesible e interactiva a través de tecnoloxías de realidade aumentada”, destacan Silvia García e Francisco de Arriba.
Patrimonio dixital para a sociedade
O proxecto 3DBigDataSpace ten unha forte vocación educativa e de divulgación, e contempla a creación de recursos dixitais para museos, escolas e centros culturais, adaptados a diferentes niveis de aprendizaxe e accesibles a públicos diversos. Están previstas actividades como obradoiros, eventos de formación, casos de demostración xunto con ‘toolkits’ educativos e tecnolóxicos, que permitirán transformar as visitas tradicionais en experiencias participativas, colaborativas e inmersivas.
No caso concreto da aplicación deseñada por atlanTTic para os peregrinos do Camiño de Santiago e do Camiño a Roma, espérase que sexa unha ferramenta educativa clave, que permita aos usuarios vivir o percorrido como unha experiencia enriquecida de realidade aumentada, con contidos históricos, culturais e visuais adaptados ao seu contexto.
Segundo os investigadores de atlanTTic, “esta ferramenta permitirá implicar a asociacións locais, concellos e establecementos do rural no deseño e uso da ferramenta; potenciar o turismo cultural e rural, xerando un impacto positivo no tecido socioeconómico das rutas, e fortalecer os vínculos con novos socios europeos ligados ao patrimonio e ao turismo, abrindo novas oportunidades de colaboración internacional para a UVigo”.
Fonte: DUVI.